“One Health” – inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)
W związku z potencjalnymi zagrożeniami, jakich doświadczaliśmy jak pandemia COVID-19, mpox, ogniska eboli, choroby odzwierzęce, WHO, FAO, WOAH i UNEP podpisali porozumienie czterostronne, dotyczące walki z wyzwaniami związanymi z bezpieczeństwem zdrowotnym. “One Health” jest postrzegane jako główne podejście do rozwiązywania tych pilnych i złożonych wyzwań stojących przed społeczeństwem.
Porozumienie WHO — “ONE HEALTH” to inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), która ma na celu promowanie podejścia “jeden świat — jedno zdrowie” (ang. One Health). Podejście One Health zakłada, że zdrowie człowieka, zwierząt i środowiska naturalnego są ze sobą powiązane i wzajemnie zależne. Zdrowie ludzkie jest nierozerwalnie związane z dobrostanem zwierząt i środowiska naturalnego, a choroby przenoszone pomiędzy ludźmi, zwierzętami i środowiskiem naturalnym są silnie ze sobą powiązane.
“ONE HEALTH” ma na celu zwiększenie świadomości na temat złożonych zależności między zdrowiem ludzi, zwierząt i środowiska naturalnego oraz promowanie koordynowanych działań między różnymi sektorami w celu poprawy zdrowia i dobrostanu wszystkich tych elementów. W ramach tej inicjatywy WHO działa na rzecz poprawy nadzoru nad chorobami zakaźnymi przenoszonymi ze zwierząt na ludzi oraz wspiera rozwój zintegrowanych systemów zdrowia publicznego i weterynaryjnego.
Podpisano porozumienie “ONE HEALTH”
27 marca 2023 roku QU Dongyu, dyrektor generalny FAO, Inger Andersen, dyrektor wykonawczy UNEP, Tedros Adhanom Ghebreyesus, dyrektor generalny WHO i Monique Eloit, dyrektor generalna WOAH — podpisali porozumienie “One Health” [pol. “Jedno Zdrowie”].
Podejście „Jedno zdrowie” jest wykorzystywane do projektowania i wdrażania programów, inicjatyw w zakresie bezpieczeństwa biologicznego, polityk umożliwiających oraz, w stosownych przypadkach, ram regulacyjnych w celu zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego od społeczności po poziom krajowy i międzynarodowy. “Jedno zdrowie” w transformacji systemów rolno-spożywczych to kluczowy priorytetowy obszar programowy i część strategicznych ram FAO (2022-2031) [FAO]
Priorytety FAO “One Health“
W dokumencie One Health zaproponowano 6 priorytetowych obszarów działania:
- Zwiększanie zdolności “Jednego zdrowia” w celu wzmocnienia systemów opieki zdrowotnej poprzez zwiększenie wkładu w „Jedno zdrowie” i różnorodność biologiczną oraz jego usługi ekosystemowe, zdrowie środowiskowe, glebę/grunty, wodę, bezpieczeństwo żywności i zrównoważony rozwój systemów rolno-spożywczych.
- Zmniejszanie ryzyka od pojawiających się i powracających epidemii i pandemii chorób odzwierzęcych.
- Kontrolowanie i eliminowanie chorób odzwierzęcych, zaniedbanych chorób tropikalnych i wektorowych (wirusowych, bakteryjnych i pasożytniczych)
- Wzmocnienie oceny, zarządzania i informowanie o zagrożeniach dla bezpieczeństwa żywności. Ułatwianie skutecznej gotowości na sytuacje kryzysowe i reagowanie na działania wyprzedzające i reagowanie na sytuacje kryzysowe w łańcuchu pokarmowym, kwestie bezpieczeństwa żywności i inne zdarzenia zdrowotne na linii ludzi, zwierząt, roślin i środowiska.
- Ograniczenie cichej pandemii i usprawnienie zarządzania ryzykiem oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe (AMR) – na poziomie krajowym, regionalnym i globalnym w sektorze żywności i rolnictwa.
- Włączenie Środowiska w ramach “Jednego Zdrowia”.
Konieczne są wysiłki w celu promowania zrównoważonego rozwoju środowiska, zachowania różnorodności biologicznej i zapobieganie dalszej degradacji i zubożeniu środowiska. Celem pierwszego obszaru działania jest zapewnienie odpowiedniego prowadzenia i narzędzi do skutecznego wdrażania podejścia wielosektorowego w celu promowania zdrowia ludzi, zwierząt, roślin i ekosystemów oraz zapobiegania i zarządzania ryzykiem na linii człowiek-zwierzę-roślina-środowisko.
One Health
Program ONE HEALTH
Program ONE HEALTH WHO obejmuje szeroki zakres obszarów działania, które obejmują:
- Zdrowie ludzi,
- Zdrowie zwierząt,
- Środowisko naturalne,
- Systemy ochrony zdrowia,
- Badania i innowacje,
Obszary te są ściśle ze sobą powiązane i wymagają zintegrowanego podejścia, aby osiągnąć cele programu “ONE HEALTH”.
Literatura:
FAO, UNEP, WHO, and WOAH. 2022. One Health Joint Plan of Action (2022-2026). Working together for the health of humans, animals,
plants and the environment. Rome. https://doi.org/10.4060/cc2289en ; https://www.who.int/publications/i/item/9789240059139
Fot. Licencja CC, Światowa Organizacja Zdrowia. (2023, March 24). In Wikipedia. https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awiatowa_Organizacja_Zdrowia